Add parallel Print Page Options

27 Indi ka magpabugal parte sa imo himuon buwas, kay wala ka kahibalo kon ano ang matabo sa imo buwas.

Indi pagdayawa ang imo kaugalingon; pabay-i nga ang iban ang magdayaw sa imo.

Mabug-at ang bato kag ang balas, pero mas mabug-at batyagon kon paakigon ka sang buang-buang nga tawo.

Delikado ang tawo nga akig, pero mas delikado ang tawo nga nagapangimon.

Mas maayo pa nga sawayon mo sing prangka ang isa ka tawo sang sa magsiling ka nga ginahigugma mo siya pero ginapabay-an mo lang siya.

Ang masakit nga pagsabdong sang isa ka abyan may maayo nga katuyuan, pero ang halok sang kaaway indi masaligan.

Kon ang isa ka tawo busog na, bisan ang dugos daw wala na sing sabor para sa iya; pero kon gutom siya, bisan ang mapait nga pagkaon matam-is para sa iya.

Ang tawo nga naglayas sa iya balay pareho sa pispis nga naglayas sa iya pugad.

Subong nga ang pahamot kag ang insenso makapalipay sa tawo, ang sinsero nga laygay sang isa ka abyan makapalipay man.[a]

10 Indi pagkalimti ang imo abyan, ukon ang abyan sang imo amay. Kag kon ara ka sa kalisod, indi ka na magpangayo sang bulig sa imo utod[b] nga didto sa malayo. Ang malapit nga kaingod mas maayo pa sang sa malayo nga utod.

11 Anak, magmaalamon ka agod malipay man ako, kag agod may isabat ako sa nagapakahuya sa akon.

12 Nagalikaw ang maalamon nga tawo kon masugata niya ang katalagman, pero wala nagalikaw ang tawo nga indi maalamon, gani nagaantos siya.

13 Kon magpromisa ang isa ka tawo nga siya ang mabayad sa imo sang utang sang tawo nga indi niya kilala,[c] siguraduha nga makakuha ka sa iya sang garantiya, bisan bayo niya, agod masiguro mo nga mabayad siya.

14 Kon disturbuhon mo aga pa ang imo kaingod sang imo magahod nga bendisyon,[d] kabigon niya ina nga pagpakamalaot.

15 Ang asawa nga permi lang nagabais sa iya bana makaulugot pareho sa nagatinulo nga atop kon tig-ululan. 16 Indi mo siya mapahipos, pareho sang hangin nga indi mo mapunggan ukon sang lana nga indi mo makaptan.

17 Subong nga ang salsalon mapatalom sang salsalon man, ang tawo makatuon sa iya kapareho nga tawo.

18 Kon tatapon mo ang kahoy nga higera, makakaon ka sang iya bunga. Pareho man kon tatapon mo ang imo agalon, padunggan ka niya.

19 Subong nga makita ang imo hitsura sa tubig, makita mo man ang imo pagkatawo sa imo tagipusuon.

20 Wala nagakaayawan ang kamatayon; amo man ang handom sang tawo.

21 Subong nga ang bulawan kag ang pilak matestingan kon puro ukon indi paagi sa kalayo, ang aton kabuhi matestingan paagi sa pagdayaw sang iban nga tawo sa aton.

22 Bisan anhon mo ka silot ang buang-buang nga tawo, indi mo gid makuha ang iya pagkabuang-buang.

23 Bantayi kag tatapa sing maayo ang imo kasapatan, 24 kay ang manggad kag dungog wala nagadugay. 25 Pang-utda ang mga hilamon; kag samtang nagatubo ini liwat, pang-utda naman ang mga hilamon sa mga bukid, agod may kalan-on permi ang imo kasapatan. 26 Makahimo ka sang mga bayo halin sa bulbol sang mga karnero, kag puwede mo ibaligya ang iban mo nga mga kanding agod makabakal ka sang duta. 27 Makakuha ka man sang madamo nga gatas halin sa imo mga kanding para sa imo pamilya pati na sa imo mga suluguon nga babayi.

Footnotes

  1. 27:9 ang sinsero… man: Indi klaro ang buot silingon sang Hebreo sini.
  2. 27:10 utod: ukon, paryente.
  3. 27:13 Tan-awa ang footnote sa 20:16.
  4. 27:14 bendisyon: ukon, pagpangamusta.

27 Do not boast(A) about tomorrow,
    for you do not know what a day may bring.(B)

Let someone else praise you, and not your own mouth;
    an outsider, and not your own lips.(C)

Stone is heavy and sand(D) a burden,
    but a fool’s provocation is heavier than both.

Anger is cruel and fury overwhelming,
    but who can stand before jealousy?(E)

Better is open rebuke
    than hidden love.

Wounds from a friend can be trusted,
    but an enemy multiplies kisses.(F)

One who is full loathes honey from the comb,
    but to the hungry even what is bitter tastes sweet.

Like a bird that flees its nest(G)
    is anyone who flees from home.

Perfume(H) and incense bring joy to the heart,
    and the pleasantness of a friend
    springs from their heartfelt advice.

10 Do not forsake your friend or a friend of your family,
    and do not go to your relative’s house when disaster(I) strikes you—
    better a neighbor nearby than a relative far away.

11 Be wise, my son, and bring joy to my heart;(J)
    then I can answer anyone who treats me with contempt.(K)

12 The prudent see danger and take refuge,
    but the simple keep going and pay the penalty.(L)

13 Take the garment of one who puts up security for a stranger;
    hold it in pledge if it is done for an outsider.(M)

14 If anyone loudly blesses their neighbor early in the morning,
    it will be taken as a curse.

15 A quarrelsome wife is like the dripping(N)
    of a leaky roof in a rainstorm;
16 restraining her is like restraining the wind
    or grasping oil with the hand.

17 As iron sharpens iron,
    so one person sharpens another.

18 The one who guards a fig tree will eat its fruit,(O)
    and whoever protects their master will be honored.(P)

19 As water reflects the face,
    so one’s life reflects the heart.[a]

20 Death and Destruction[b] are never satisfied,(Q)
    and neither are human eyes.(R)

21 The crucible for silver and the furnace for gold,(S)
    but people are tested by their praise.

22 Though you grind a fool in a mortar,
    grinding them like grain with a pestle,
    you will not remove their folly from them.

23 Be sure you know the condition of your flocks,(T)
    give careful attention to your herds;
24 for riches do not endure forever,(U)
    and a crown is not secure for all generations.
25 When the hay is removed and new growth appears
    and the grass from the hills is gathered in,
26 the lambs will provide you with clothing,
    and the goats with the price of a field.
27 You will have plenty of goats’ milk to feed your family
    and to nourish your female servants.

Footnotes

  1. Proverbs 27:19 Or so others reflect your heart back to you
  2. Proverbs 27:20 Hebrew Abaddon