Hulubaton 20
Ang Pulong Sang Dios
20 Ang sobra nga pag-inom sang makahulubog nga mga ilimnon nagapamaoy sa tawo. Ang tawo nga nagapahubog indi maalamon.
2 Kon maakig ang hari pareho siya sa nagangurob nga leon. Gani kon paakigon mo siya, patyon ka gid niya.
3 Ginapadunggan ang tawo nga nagalikaw sa gamo; ang buang-buang lang ang naluyag sang gamo.
4 Ang matamad mag-arado sa tion sang tigtalanom wala gid sing may makuha sa tion sang tig-alani.
5 Mahimo nga ang panghunahuna sang isa ka tawo pareho sa tubig nga madalom, pero kon maalamon ka, matungkad mo ini.
6 Madamo ang nagasiling nga maayo sila, pero may ara bala sa ila nga masaligan?
7 Ang matarong nga tawo nagakabuhi nga wala sing kasawayan. Bulahan ang iya mga anak nga nagasunod sa iya pamatasan.
8 Kon maghukom ang hari sang kaso, ginasiguro gid niya nga mahibaluan ang naghimo sang malain.
9 Wala sing may makasiling nga matinlo na gid ang iya tagipusuon, nga wala na gid siya sing sala.
10 Ginakangil-aran sang Ginoo ang mga nagapangdaya sa pagkilo ukon pagtakos.
11 Ang mga binuhatan sang isa ka pamatan-on nagapakita sang iya matuod nga batasan, kon bala matarong siya ukon indi.
12 Ginhatagan kita sang Ginoo sang mata agod makakita kag sang dulunggan agod makabati.
13 Kon magsagi ka lang katulog, pagagutumon ka, pero kon magbangon ka kag magtrabaho, magadamo ang imo kalan-on.
14 Ginahikayan sang manugbakal ang ginabaligya agod makaayo siya. Pero kon mabakal na niya, wala na niya ginahikayan, kundi ginapabugal pa gani niya.
15 Madamo ang bulawan kag ang malahalon nga mga bato, pero diutay lang ang mga tawo nga nagahambal nga may kaalam.
16 Kon nagpromisa ang isa ka tawo nga siya ang mabayad sa imo sang utang sang tawo nga indi niya kilala, siguraduha nga makakuha ka sa iya sang garantiya, bisan bayo niya, agod masiguro mo nga mabayad siya.
17 Nanamitan ang tawo sa pagkaon nga nakuha niya sa pagpangdaya, pero sa ulihi mangin pareho ini sa balas sa iya baba.
18 Magpangayo ka sang laygay sa imo nga pagplano ukon antes ka magkadto sa inaway.
19 Ang palakutsokutso nagapanugid sang sekreto, gani likawi ang tawo nga pareho sina.
20 Ang anak nga nagapakamalaot sa iya ginikanan mapatay pareho sa suga nga napatay sa kadulom.
21 Ang palanublion nga gindali-dali mo kuha sa indi pa husto nga tion indi makahatag sa imo sang kaayuhan sa ulihi.
22 Indi ka magtimalos. Magsalig ka lang sa Ginoo, kag buligan ka niya.
23 Ginakangil-aran sang Ginoo ang mga nagapangdaya sa pagkilo. Indi ina maayo nga himuon.
24 Ang Ginoo amo ang nagabuot sang aton kabuhi, gani indi ta mahibaluan kon ano ang aton palaabuton.[a]
25 Delikado kon magpadasodaso ka sa pagpromisa nga ihalad mo ang isa ka butang sa Ginoo. Dapat hunahunaon mo anay antes ka magpromisa.
26 Kon maghukom ang maalamon nga hari, ginasiguro gid niya nga mahibaluan ang naghimo sang malain, kag dayon ginasilutan niya.
27 Ang aton konsensya[b] ginagamit sang Ginoo nga magpasanag sang aton kabuhi, kag paagi sini mausisa naton ang aton pagkatawo.
28 Kon maayo kag matutom ang isa ka hari, indi siya maano kag magapadayon ang iya paghari.
29 Bugal sang mga pamatan-on ang ila kusog, kag dungog sang mga tigulang ang ila katigulangon.[c]
30 Kon kaisa maayo nga masilutan kita agod magbag-o kita.
Proverbs 20
New International Version
2 A king’s wrath strikes terror like the roar of a lion;(E)
those who anger him forfeit their lives.(F)
5 The purposes of a person’s heart are deep waters,(K)
but one who has insight draws them out.
6 Many claim to have unfailing love,
but a faithful person who can find?(L)
10 Differing weights and differing measures—
the Lord detests them both.(S)
11 Even small children are known by their actions,
so is their conduct really pure(T) and upright?
12 Ears that hear and eyes that see—
the Lord has made them both.(U)
13 Do not love sleep or you will grow poor;(V)
stay awake and you will have food to spare.
14 “It’s no good, it’s no good!” says the buyer—
then goes off and boasts about the purchase.
15 Gold there is, and rubies in abundance,
but lips that speak knowledge are a rare jewel.
16 Take the garment of one who puts up security for a stranger;
hold it in pledge(W) if it is done for an outsider.(X)
18 Plans are established by seeking advice;
so if you wage war, obtain guidance.(AA)
19 A gossip betrays a confidence;(AB)
so avoid anyone who talks too much.
20 If someone curses their father or mother,(AC)
their lamp will be snuffed out in pitch darkness.(AD)
21 An inheritance claimed too soon
will not be blessed at the end.
22 Do not say, “I’ll pay you back for this wrong!”(AE)
Wait for the Lord, and he will avenge you.(AF)
23 The Lord detests differing weights,
and dishonest scales do not please him.(AG)
24 A person’s steps are directed(AH) by the Lord.(AI)
How then can anyone understand their own way?(AJ)
25 It is a trap to dedicate something rashly
and only later to consider one’s vows.(AK)
26 A wise king winnows out the wicked;
he drives the threshing wheel over them.(AL)
29 The glory of young men is their strength,
gray hair the splendor of the old.(AQ)
Footnotes
- Proverbs 20:27 Or A person’s words are
Hiligaynon Bible (Ang Pulong Sang Dios) Copyright © 1996, 2006 by Biblica, Inc.® Used by permission. All rights reserved worldwide.
Holy Bible, New International Version®, NIV® Copyright ©1973, 1978, 1984, 2011 by Biblica, Inc.® Used by permission. All rights reserved worldwide.
NIV Reverse Interlinear Bible: English to Hebrew and English to Greek. Copyright © 2019 by Zondervan.