Châm Ngôn 14
New Vietnamese Bible
14 Người đàn bà khôn ngoan xây dựng nhà mình,
Nhưng phụ nữ ngu dại lấy tay phá hủy nó.
2 Người nào sống ngay thẳng kính sợ CHÚA,
Người nào theo đường lối quỷ quyệt khinh bỉ Ngài.
3 Trong miệng kẻ ngu dại có cây roi dành cho kẻ kiêu ngạo,
Nhưng môi người khôn ngoan gìn giữ người.
4 Nơi nào không có trâu bò thì máng cỏ cũng trống không;
Nhưng sức bò đực đem hoa lợi đến.[a]
5 Nhân chứng thành thật không gian dối,
Nhưng nhân chứng giả thốt ra sự dối trá.
6 Kẻ nhạo báng tìm kiếm khôn ngoan nhưng không thấy;
Còn sự hiểu biết đến dễ dàng với người sáng suốt.
7 Đi gặp người ngu dại,
Con sẽ không học được lời[b] tri thức.
8 Sự khôn ngoan của người khôn khéo là hiểu biết đường lối mình;
Sự ngu xuẩn của kẻ ngu dại là sự lừa gạt.
9 Kẻ ngu dại chế nhạo tế lễ chuộc lỗi,
Nhưng giữa vòng người ngay thẳng có ơn Đức Chúa Trời.
10 Chỉ có lòng mình hiểu được sự cay đắng của linh hồn mình,
Và người ngoài không thể chia sẻ niềm vui của nó.
11 Nhà của kẻ ác sẽ bị phá hủy,
Nhưng trại người ngay thẳng sẽ phát đạt.
12 Có một con đường dường như chính đáng cho loài người,
Nhưng cuối cùng là con đường sự chết.
13 Dù trong lúc cười lòng vẫn có thể buồn,
Và cuối cùng của cuộc vui là sự sầu khổ.
14 Lòng gian tà sẽ bị báo trả theo đường lối nó,
Nhưng người thiện được thưởng theo công việc mình.
15 Người đơn sơ tin cậy mọi lời nói,
Nhưng người khôn khéo xem xét bước đường mình.
16 Người khôn ngoan sợ và tránh điều ác,
Nhưng kẻ ngu dại thì kiêu căng và thiếu thận trọng.
17 Người nóng tính hành động ngu dại;
Và kẻ mưu mô sẽ bị ghét.
18 Kẻ ngu dại thừa hưởng sự ngu xuẩn
Nhưng người khôn khéo được đội mão tri thức.
19 Kẻ ác sẽ phải quỳ lạy trước mặt người thiện,
Và người gian ác cúi đầu ở trước cổng người công chính.
20 Một người nghèo, ngay cả người láng giềng cũng ghét;
Nhưng người giàu thì có nhiều người yêu thương.
21 Người nào khinh kẻ láng giềng là người phạm tội,
Nhưng phước thay cho người nhân từ với kẻ nghèo khó.
22 Không phải những kẻ mưu toan việc ác sẽ lầm lạc sao?
Nhưng những người mưu tính điều thiện sẽ được tình yêu thương và trung tín.
23 Mọi lao động đều đem lại lợi ích,
Nhưng lời nói suông chỉ dẫn đến nghèo khổ.
24 Mão của người khôn ngoan là sự giàu có của họ,
Nhưng sự ngu xuẩn của kẻ ngu dại vẫn là ngu xuẩn.
25 Một nhân chứng thành thật cứu linh hồn người ta,
Nhưng ai nói dối là kẻ lừa gạt.
26 Người kính sợ CHÚA có lòng tin tưởng chắc chắn,
Và con cái người được nơi trú ẩn.
27 Sự kính sợ CHÚA là nguồn sự sống,
Để tránh cạm bẫy sự chết.
28 Dân cư đông đúc là sự vinh quang của vua;
Thiếu dân hoàng tử cũng sụp đổ.
29 Người chậm nóng giận có nhiều sáng suốt;
Nhưng người hay nóng tính bày tỏ sự điên rồ.
30 Tấm lòng bình an là sự sống của thân thể;
Nhưng ghen ghét làm xương cốt mục nát.
31 Người nào áp bức người nghèo làm nhục Đấng Tạo Hóa mình;
Còn ai làm ơn cho người nghèo tôn trọng Ngài.
32 Kẻ ác sẽ sụp đổ vì hành vi ác của mình,
Nhưng người công chính dù trong cái chết cũng có nơi trú ẩn.
33 Khôn ngoan ở trong lòng người sáng suốt;
Còn điều ở bên trong kẻ ngu dại cũng bị tiết lộ.[c]
34 Sự công chính tôn cao một quốc gia;
Nhưng tội lỗi gây điều sỉ nhục cho bất cứ một dân tộc nào.
35 Tôi tớ khôn ngoan được ơn của vua,
Nhưng cơn giận dữ của vua dành cho kẻ hành động xấu hổ.
Châm Ngôn 14
Bản Dịch 2011
14 Người nữ khôn ngoan xây dựng gia đình mình hạnh phúc,
Còn kẻ dại dột dùng chính tay mình phá hủy nó đi.
2 Người sống ngay thẳng là người kính sợ Chúa,
Kẻ ăn ở gian tà chính là kẻ khinh thường Ngài.
3 Lời ngạo mạn ra từ miệng kẻ dại trở thành roi đánh nó,
Môi người khôn bảo vệ mạng sống mình.
4 Nơi nào bò không cày, nơi đó không lúa gạo,
Hoa lợi nhiều nhờ sức lực của bò đực mà ra.
5 Nhân chứng trung tín không bao giờ nói dối,
Kẻ chứng gian vừa thở ra là có hơi hám dối trá rồi.
6 Kẻ nhạo báng tìm khôn ngoan hoài không được,
Còn người thông minh tri thức đến dễ dàng.
7 Hãy dang xa con người điên dại,
Vì bạn sẽ chẳng thấy tri thức ra từ miệng nó bao giờ.
8 Cái khôn của người thận trọng là biết toan tính đường lối mình;
Cái dại của kẻ điên dại là mánh khóe dối gian.
9 Những kẻ điên dại chê cười của lễ chuộc tội;
Nhưng người ngay lành tin rằng nhờ nó mà được đoái thương.
10 Nỗi đắng cay chỉ có lòng mình biết;
Và niềm vui nào chia sẻ hết được với người dưng.
11 Nhà kẻ gian ác trước sau gì cũng bị hủy hoại,
Trại người ngay lành cứ vững chãi lâu dài.
12 Có một con đường dường như chính đáng cho người ta,
Nhưng đến cuối đường hóa ra là tử lộ.
13 Dù ngoài mặt cười vang, nhưng trong lòng có thể đang sầu héo;
Cuối cuộc vui nỗi sầu khổ vẫn kéo lại như thường.
14 Kẻ tà tâm sẽ lãnh đủ hậu quả xấu mình gây ra;
Người thiện tâm sẽ được thưởng xứng đáng với việc mình làm.
15 Kẻ dại dột tin mọi lời người ta nói;
Nhưng người khôn ngoan thận trọng từng bước một của mình.
16 Người khôn ngoan ghê sợ và lánh xa điều ác;
Còn kẻ dại dột thì hành động khinh suất và bất cẩn.
17 Kẻ nhạy giận dễ hành động điên rồ;
Kẻ toan tính chuyện ác ắt bị người ta ghét.
18 Kẻ khờ dại thừa hưởng sự điên dại;
Người khôn ngoan lấy tri thức làm mão miện của mình.
19 Kẻ xấu phải sấp mình trước mặt người tốt,
Kẻ gian ác phải chầu chực trước cổng người ngay lành.
20 Người nghèo khó ngay cả láng giềng cũng không thích,
Kẻ giàu sang tính không hết bạn bè.
21 Ai khi dể người lân cận là mắc tội,
Phước cho ai thương xót người nghèo.
22 Há chẳng phải kẻ toan mưu ác đang sai lạc sao?
Người nỗ lực làm điều lành được xót thương và tin cậy.
23 Tất cả các hình thức lao động đều đem lại ích lợi,
Còn chỉ nói và lười ắt dẫn đến đói nghèo.
24 Giàu có là mão miện của người khôn ngoan,
Ðiên cuồng là vòng hoa của kẻ điên dại.
25 Người chứng chân thật cứu biết bao mạng sống,
Còn kẻ nói dối thở ra toàn hơi hám dối gian.
26 Người kính sợ Chúa được thành lũy an toàn bảo vệ,
Con cái người ấy có một chỗ để an thân.
27 Kính sợ Chúa là nguồn sự sống,
Giúp người ta tránh được bẫy tử vong.
28 Vua được vinh hiển nhờ có đông dân chúng,
Không có dân vua lúng túng chịu thua.
29 Người chậm nóng giận là người đại trí,
Kẻ nóng tính tỏ thái độ liền là tự ý phô sự dại dột mình ra.
30 Lòng bình an ban sinh lực cho thân xác;
Tính ganh tị làm mục nát trong xương.
31 Ai áp bức người nghèo là làm nhục Ðấng Tạo Hóa mình;
Ai thương xót người khốn khổ là tôn kính Ngài.
32 Kẻ ác bị việc ác của nó đánh đổ;
Nhưng người ngay lành khi qua đời vẫn có chỗ nương thân.
33 Sự khôn ngoan nghỉ ngơi trong lòng người thông sáng;
Còn kẻ dại dột bộc lộ hết lòng dạ nó ra ngoài.
34 Lẽ công chính làm quốc gia được kính trọng;
Còn tội lỗi làm xấu hổ toàn dân.
35 Ân điển vua dành cho bầy tôi tài giỏi,
Thịnh nộ vua dọi xuống đầu kẻ gây nhục nhã cho người.
New Vietnamese Bible. Used by permission of VBI (www.nvbible.org)
Copyright © 2011 by Bau Dang