Add parallel Print Page Options

‒6‒

23 Kon magkaon ka upod sa isa ka pangulo, magbantay ka gid sa imo hulag. Kon palakaon ka, punggi ang imo kaugalingon. Indi ka magkaibog sa manamit nga pagkaon nga ginhanda niya, kay basi kon ginatilawan lang niya ang imo pagginawi.

‒7‒

Indi pagpakapuyi ang imo kaugalingon sa sobra nga pagpaninguha nga magmanggaranon. Sa baylo, punggi ang imo kaugalingon kag hunahunaa kon ano ang husto. Ang kuwarta madula sa isa lang ka pamisok, nga daw sa may pakpak kag nagalupad palayo pareho sa agila.

‒8‒

Indi ka magkaon ukon magkaibog sa pagkaon nga ginhanda sang kuripot nga tawo, bisan manamit pa ini. Kay ang tawo nga pareho sina nagabantay kon ano kadamo ang imo ginakaon.[a] Nagasiling siya, “Sige, kaon pa.” Pero ato gali indi tinagipusuon ang iya pagsiling. Gani iluad mo ang imo kinaon kag mangin wala sing pulos ang imo mga pagdayaw sa iya.

‒9‒

Indi ka magpakigsugilanon sa mga buang-buang, kay bisan may kaalam pa ang imo ginahambal wala lang gihapon ini sing pulos para sa ila.

‒10‒

10 Indi mo pag-agawon ang duta sang mga ilo paagi sa paghalin sang mga muhon sini nga dugay na. 11 Kay ang Ginoo amo ang ila gamhanan nga manugdepensa. Siya ang magaapin sa ila kontra sa imo.

‒11‒

12 Magpamati ka kon ginatadlong ang imo pamatasan agod makatuon ka.

‒12‒

13-14 Indi ka magpabaya sa pagdisiplina sang imo bata. Ang paghanot indi makapatay sa iya, kundi makaluwas pa gani sa iya sa kamatayon.

‒13‒

15-16 Anak, malipay gid ako kon mangin maalamon ka kag nagahambal sing husto.

‒14‒

17 Indi ka magkahisa sa mga makasasala kundi magtahod ka permi sa Ginoo. 18 Kag sigurado gid nga may maayo ka nga palaabuton, kag indi mapaslawan ang imo mga ginahandom.

‒15‒

19 Anak, magpamati ka sa mga ginatudlo ko sa imo. Magmaalamon ka kag sunda ang husto nga dalan. 20-21 Indi ka magpareho[b] sa mga palahubog kag palakaon, kay ina nga klase sang mga tawo dali mag-imol. Sagi lang sila katulog, gani sa ulihi magabayo na lang sila sang lapat.

‒16‒

22 Magpamati ka sa imo ginikanan nga naghatag sa imo sang kabuhi, kag indi sila pagpakalaina kon tigulang na sila. 23 Tinguhai nga makabaton ka sang kamatuoran, kaalam, pagtadlong sa imo pamatasan, kag pag-intiendi. Kag indi mo gid ini pag-ibaylo sa bisan ano nga butang. 24-25 Magakalipay gid ang imo ginikanan kon matarong kag maalamon ka. Igakalipay nila nga sila ang imo amay kag iloy.

‒17‒

26 Anak, pamatii ako sing maayo, kag sunda ang akon pagkabuhi. 27 Kay ang babayi nga nagabaligya sang iya lawas makahalit sa imo pareho sa madalom kag makitid nga buho. 28 Pareho siya sa tulisan nga nagahulat sang mabiktima, kag siya ang kabangdanan sang pagluib sang madamo nga mga bana sa ila mga asawa.

‒18‒

29 Sin-o ang tawo nga miserable, nagapangaway, nagareklamo, nagakapilasan nga sarang niya kuntani malikawan, kag nagapalamula ang iya mata? 30 Siya amo ang tawo nga palahubog, nga mahilig magtilaw sang sari-sari nga ilimnon. 31 Indi ka magpaganyat sa maisog nga bino, nga kanami tulukon sa baso kag suwabe imnon. 32 Kay kon mahubog ka na, magalain ang imo pamatyag, nga daw sa ginkagat ka sang dalitan nga man-og. 33 Kag bisan ano na lang ang imo makita, kag indi ka makahunahuna sing maayo. 34 Ang pamatyag mo daw ara ka sa tunga sang lawod nga nagahigda sa ibabaw sang palo[c] sang barko. 35 Magasiling ka, “May naglampos kag nagsumbag sa akon, pero wala lang ako kabatyag. San-o pa ako maumpawan agod makainom ako liwat?”

Footnotes

  1. 23:7 Kay… ginakaon: Indi klaro ang buot silingon sang Hebreo sini.
  2. 23:20-21 magpareho: ukon, mag-upod.
  3. 23:34 palo: malaba nga kahoy nga sa diin naangot ang layag sang barko.

Saying 7

23 When you sit to dine with a ruler,
    note well what[a] is before you,
and put a knife to your throat
    if you are given to gluttony.
Do not crave his delicacies,(A)
    for that food is deceptive.

Saying 8

Do not wear yourself out to get rich;
    do not trust your own cleverness.
Cast but a glance at riches, and they are gone,(B)
    for they will surely sprout wings
    and fly off to the sky like an eagle.(C)

Saying 9

Do not eat the food of a begrudging host,
    do not crave his delicacies;(D)
for he is the kind of person
    who is always thinking about the cost.[b]
“Eat and drink,” he says to you,
    but his heart is not with you.
You will vomit up the little you have eaten
    and will have wasted your compliments.

Saying 10

Do not speak to fools,
    for they will scorn your prudent words.(E)

Saying 11

10 Do not move an ancient boundary stone(F)
    or encroach on the fields of the fatherless,
11 for their Defender(G) is strong;(H)
    he will take up their case against you.(I)

Saying 12

12 Apply your heart to instruction(J)
    and your ears to words of knowledge.

Saying 13

13 Do not withhold discipline from a child;
    if you punish them with the rod, they will not die.
14 Punish them with the rod
    and save them from death.(K)

Saying 14

15 My son, if your heart is wise,
    then my heart will be glad indeed;
16 my inmost being will rejoice
    when your lips speak what is right.(L)

Saying 15

17 Do not let your heart envy(M) sinners,
    but always be zealous for the fear of the Lord.
18 There is surely a future hope for you,
    and your hope will not be cut off.(N)

Saying 16

19 Listen, my son,(O) and be wise,
    and set your heart on the right path:
20 Do not join those who drink too much wine(P)
    or gorge themselves on meat,
21 for drunkards and gluttons become poor,(Q)
    and drowsiness clothes them in rags.

Saying 17

22 Listen to your father, who gave you life,
    and do not despise your mother when she is old.(R)
23 Buy the truth and do not sell it—
    wisdom, instruction and insight as well.(S)
24 The father of a righteous child has great joy;
    a man who fathers a wise son rejoices in him.(T)
25 May your father and mother rejoice;
    may she who gave you birth be joyful!(U)

Saying 18

26 My son,(V) give me your heart
    and let your eyes delight in my ways,(W)
27 for an adulterous woman is a deep pit,(X)
    and a wayward wife is a narrow well.
28 Like a bandit she lies in wait(Y)
    and multiplies the unfaithful among men.

Saying 19

29 Who has woe? Who has sorrow?
    Who has strife? Who has complaints?
    Who has needless bruises? Who has bloodshot eyes?
30 Those who linger over wine,(Z)
    who go to sample bowls of mixed wine.
31 Do not gaze at wine when it is red,
    when it sparkles in the cup,
    when it goes down smoothly!
32 In the end it bites like a snake
    and poisons like a viper.
33 Your eyes will see strange sights,
    and your mind will imagine confusing things.
34 You will be like one sleeping on the high seas,
    lying on top of the rigging.
35 “They hit me,” you will say, “but I’m not hurt!
    They beat me, but I don’t feel it!
When will I wake up
    so I can find another drink?”(AA)

Footnotes

  1. Proverbs 23:1 Or who
  2. Proverbs 23:7 Or for as he thinks within himself, / so he is; or for as he puts on a feast, / so he is